Тарих сахнасында кей кездер бір мемлекет үшін тағдырлы кезеңге айналады. Ресей үшін де, 2022 жылғы Украинаға басып кіру оқиғасы осындай бір қайталанбас сәт болды. Бұл шешім әлемдік қауымдастықты дүр сілкіндіріп, Ресейдің халықаралық беделін түбегейлі өзгертті. Батыс мемлекеттері қатаң санкциялар мен саяси оқшауландыру арқылы Кремльге қысым көрсетті. Бірақ бұл қысым Ресейді әлемнің сыртқы шетіне итермелесе де, оның ішкі дүниесін өзгертуде жеңілдік әкелмеді. Енді Путиннен кейінгі кезеңде Ресей әлем алдындағы өзінің жаңа орнын іздеуде, ал халықаралық қатынастар жаңа сын-қатерлер мен мүмкіндіктерге толы.
Путиннің ұзақ жылдар бойғы билігі Ресей қоғамын күрделі ішкі саяси жүйеге байлап қойды. Ақпараттық өріс пен мемлекеттік идеологияның әсері аясында халық арасында батысқа қарсы қарым-қатынастың тереңдігі артты. Бірақ бұл – жасанды құрылған бірлік пе, әлде шынайы консенсус па? Путиннен кейінгі Ресей көшбасшыларына осындай сұрақтар жауап іздеуге тура келеді.
Путин билігінен кеткеннен кейінгі кезеңде жаңа басшылар елдің экономикалық күйін көтеріп, халықаралық оқшауланудан шығу жолдарын іздеуге мәжбүр болады. Бұл үшін олар бұрынғы идеологиялық көзқарастардан айырылып, прагматизмге бет бұруы ықтимал. Себебі, экономикалық қиындық пен халықтың тұрмыс жағдайының төмендеуі жаңа реформалар мен ашықтықты талап етеді.
Ресей үшін Батыс – бұл да тек қарсылас емес, сонымен бірге маңызды стратегиялық серіктес болуы мүмкін еді. Алайда, 2022 жылғы оқиғалар бұл мүмкіндікті бір сәтке тоқтатты. Қазір Ресей Қытай мен Иран секілді мемлекеттерге жүгінуде. Бұл одақтар әскери және экономикалық тұрғыдан Ресейге демеу бола тұра, тәуелділікті арттыруы мүмкін. Қытаймен қарым-қатынастың өсуі Ресейге технологиялық қолдау көрсете алады, бірақ бұл екіжақты қатынастың теңсіздігін де тудырады. Сонымен қатар, Ресей дамушы елдермен қарым-қатынасын нығайтуға тырысады. Бұл – батыстық ықпалға қарсы тұру стратегиясы ғана емес, жаңа халықаралық полюстерді қалыптастыру талпынысы.
Батыс Ресейге қарсы санкциялар мен әскери қолдауды ұлғайту арқылы қысымды күшейтті. Бұл Кремльдің агрессиясын тежейді, алайда ұзақ мерзімді тұрақтылықты қамтамасыз ету үшін бұл жеткіліксіз. Путиннен кейінгі Ресеймен қарым-қатынасты қайта қарау, прагматикалық диалогқа жол ашу – Батыстың болашақтағы ең маңызды міндеті. Экономика, қауіпсіздік, технология – бұл салаларда өзара түсіністік орнату әлемдік тұрақтылықтың кепілі болмақ.
Путиннен кейінгі Ресей – бұл күрделі сын-қатерлер мен мүмкіндік араласқан мемлекет. Оның жаңа басшылары ішкі реформаларды жүзеге асырып, халықаралық оқшауланудан шығу жолдарын іздейді. Бұл жолда Батыс елдері мен Ресей арасында прагматикалық диалог орнату аса маңызды.
Тарих кейде бір елге жаңа бастамалар мен өзгерістер үшін терең үдерістердің кезеңін сыйлайды. Путиннен кейінгі Ресей – дәл осындай кезеңнің басында тұр.