Munarmedia.kz.16.07.2025 ж. /Астана/-АҚШ-тағы президенттік дода қызып тұрған шақта Дональд Трамптың сауда саясатына қатысты мәлімдемелері Брюссельді алаңдатып отыр. АҚШ-тың бұрынғы президенті және алдағы сайлаудағы үміткер Трамптың еуропалық тауарларға 30 пайыздық кедендік тариф енгізу жөніндегі ұсынысы Еуроодақ үшін «тыйымдық сипаттағы қауіп» ретінде қабылданды.
Еурокомиссия вице-президенті Марош Шефчович мәлімдегендей, мұндай бастама «транс-атлантикалық экономикалық әріптестікті күйретуге» бағытталған. «Бұл баж салығы — еркін сауда қағидаттарына қайшы және Еуроодақтың мүддесіне тікелей қатер», — деді ол. Оның айтуынша, Брюссель Вашингтонмен экономикалық тепе-теңдікті қалпына келтіру үшін жауапты шаралар пакетін әзірлеп жатыр.
Қазіргі таңда ЕО-ның Америкадан келетін болат пен алюминийге қатысты бұрынғы баж салығын уақытша тоқтату туралы шешімі өз күшінде (€21 млрд көлеміндегі тарифтер). Алайда, егер Трамп әкімшілігі еуропалық экспортқа қарсы агрессивті қадамдарға барса, Брюссель 72 миллиард еуроға дейінгі көлемдегі жауапты шаралар пакетін іске қосуға дайын отыр. Оған экспорттық бақылау, қарсы санкциялар және антиқысым механизмдері кіреді.
Францияның сауда министрі Лоран Сен-Мартен бұл ретте ЕО-ны әлсіздік танытпауға шақырып, «Еуроодақтың батыл және дереу қарсы қимыл көрсетуге қауқарлы екенін дәлелдеу керек» деді. Оның айтуынша, қажет болған жағдайда санкциялық механизмдерді де іске қосуға болады.
Финляндия мен Дания секілді елдер Брюссельдің келіссөз жүргізуге деген ұмтылысын қолдап отыр. Алайда олар ЕО-ның ішкі нарығы мен өндірушілерінің мүддесін қорғайтын нақты тетіктер жасалуы қажет екенін де ескертуде.
Одақ бұл мәселеде жалғыз әрекет еткісі келмейді: Канада және Жапония сынды баж саясаты салдарынан зардап шегуі мүмкін елдермен келісілген қадамдар пысықталуда. Бұл – Трамптың екінші мерзімі басталар болса, оның сыртқы экономикалық саясатымен бетпе-бет келетін ғаламдық коалиция қалыптасуы мүмкін дегенді білдіреді.
АҚШ пен ЕО арасындағы сауда қатынасы соңғы онжылдықта түрлі дағдарыстар мен келіссөздердің ортасында болды. Алайда бұл жолы қауіп бұрынғыдан едәуір ауқымды: Трамптың қайта оралуы, оның протекционистік күн тәртібі мен тарифтік шабуылы Еуроодақты экономикалық қарсы іс-қимылға итермелеуде. Екі тараптың да ымыраға келу ықтималдығы төмендеген сайын, трансатлантикалық сауда-саттықтың болашағы бұлыңғыр тартып келеді.