Munarmedia.kz | 25.12.2025 | Астана-Қазақстан Қытай инвесторларымен Астана, Алматы және Шымкент қалаларында үш заманауи қоқыс өртейтін зауыт салу жөнінде келісімге қол қойды. Жобаның жалпы құны – 293 млрд теңге, ал құрылыс жұмыстары екі жылға жоспарланып отыр. Бұл туралы Үкімет отырысында экология және табиғи ресурстар министрінің міндетін атқарушы Жомарт Әлиев мәлімдеді.
Әлиевтің айтуынша, елімізде қайта өңдеуге келмейтін қалдықтар көлемі өсіп отырғандықтан, оларды тиімді кәдеге жарату үшін жаңа инфрақұрылым қажет.
«Астана, Алматы және Шымкент қалаларында үш қоқыс өртейтін зауыт салу жоспарланған. Биыл Қытай инвесторларымен тиісті инвестициялық келісімдерге қол қойдық. Жалпы инвестиция көлемі – 293 млрд теңге. Құрылыс кезеңі – екі жыл», – деді ол.
Министрлік өкілдері жобалау, жер телімдерін бөлу және инженерлік желілерді тарту уақытын ескере отырып, құрылыс 2026 жылы басталып, 2028 жылы аяқталатынын нақтылады.
Қалдықтарды басқарудың жаңа концепциясы
2026–2030 жылдарға арналған қалдықтарды басқару концепциясы аясында заманауи тұрмыстық қалдық полигондарын салу үшін утилизациялық төлемдер есебінен қаржы бағытталады. Сонымен қатар тарифтерді әр үш жыл сайын индексациялау, салықтық жеңілдіктер мен субсидиялар жүйесін енгізу, өндірушілердің кеңейтілген міндеттемелерін жетілдіру қарастырылған.
Әлиевтің айтуынша, қажетті инфрақұрылымды қалыптастыру жұмыстары басталып кеткен.
«Өткен жылы енгізілген утилизациялық төлемдер есебінен жеңілдетілген қаржыландыру тетігі арқылы “Жасыл даму” АҚ 60 жобаны мақұлдады. Оның 22-сі қаржыландырылып, жалпы сомасы 89,4 млрд теңгені құрады. Ал жалпы қаржыландыру көлемі – 185 млрд теңге», – деді ол.
Мақұлданған жобалардың ішінде:
• 8 жоба – 92 жаңа қоқыс тасымалдайтын көлік сатып алуға;
• 19 жоба – жылдық қуаты 2,3 млн тонна болатын сұрыптау кешендеріне;
• 33 жоба – жылына 920 мың тонна қалдық өңдеуге бағытталған.Бұл жобалар іске асқанда, елдегі қалдықтарды қайта өңдеу үлесі бағдарламалық құжаттарда көрсетілгендей 40% деңгейіне жетуі тиіс.
Ұлттық орталық құрылуы мүмкін
Министрдің айтуынша, жүйені толық жаңғырту үшін институционалдық өзгерістер қажет.
«Халықаралық тәжірибеге сүйене отырып, “Жасыл даму” АҚ-ына ұлттық қалдықтарды басқару орталығы мәртебесін беру ұсынылады. Ол саланы цифрландырудың, нақты статистика қалыптастырудың, қалдықтардың қозғалысын бақылаудың және бизнеске ашықтық қамтамасыз етудің негізгі буынына айналады», – деді Әлиев.
Осындай өзгеріс қазіргі заманауи стандарттарға сай тиімді басқару жүйесін қалыптастыруға мүмкіндік береді.
Күтілетін нәтижелер
Жаңа концепцияны толық жүзеге асыру нәтижесінде:
• радиоактивті қалдықтардан басқа барлық қалдық түрлері 100% түгенделеді;
• өнеркәсіптік қалдықтарды қайта пайдалану үлесі 10% өседі;
• полигондарға жіберілетін коммуналдық қалдықтар көлемі кемінде 10% азаяды.
Қытайлық инвесторлар Қазақстанда үш қоқыс өртейтін зауыт салады – Минэкология
Бөлісу:
