Munarmedia.kz 22.09.2025 /Астана/Канада, Австралия, Ұлыбритания және Португалия Палестинаны ресми түрде тәуелсіз мемлекет ретінде мойындады. Бұл елдердің көшбасшылары мұндай шешім Таяу Шығыста бейбіт келіссөздерді қайта жандандыруға бағытталғанын және «екі халыққа — екі мемлекет» қағидатын қолдайтындарын мәлімдеді.
Канада Премьер-министрі Марк Карни Оттава Палестинаны Палестина ұлттық әкімшілігінің (ПНА) басқаруымен мойындайтынын және ХАМАС ұйымының әрекеттерін айыптайтынын атап өтті. Австралия Премьері Энтони Албанезе Канберраның Газадағы атысты тоқтатуды және тұтқындарды босатуды қолдайтынын жеткізді. Ұлыбритания үкіметінің басшысы Кир Стармер Лондонның ХАМАС-қа қарсы санкцияларын күшейтетінін мәлімдеді. Осы елдерден кейін Португалия да дәл осындай шешім қабылдады: елдің сыртқы істер министрі Паулу Ранжел «бейбіт өмір сүретін екі тәуелсіз мемлекетті» қолдайтынын жариялады.
Қазіргі таңда БҰҰ-ның 193 мүшесінің 150-і Палестинаны ресми түрде мойындады. Бұл тізімге алдағы уақытта Франция, Бельгия, Люксембург, Андорра және Еуропаның басқа да бірқатар елдері қосылуы мүмкін. Алайда АҚШ бұл үдерісті салқын қабылдап, мұндай қадамдарды «символдық сипаттағы әрекет» деп атап, олар шынайы дипломатияны алмастыра алмайтынын мәлімдеді.
Израильдің жауабы және аймақтағы шиеленіс
Израиль Премьер-министрі Биньямин Нетаньяху бұл мойындауларды «терроризмді марапаттау» деп бағалап, Палестина мемлекетінің құрылуына қарсылық көрсететінін кесіп айтты. Оның сөзінше, бұл шешім Таяу Шығыстағы тұрақтылыққа қауіп төндіреді.
Сонымен қатар, Палестина ұлттық әкімшілігі мен ХАМАС ұйымы бұл шешімді «дипломатиялық жеңіс» деп қабылдады. ПНА үшін бұл – көптен күткен халықаралық мойындау, ал ХАМАС бұл үдерісті «палестиналық халықтың күресі мен құрбандығының нәтижесі» деп бағалады. Батыс жағалауда және Газа секторында Израильдің мүмкін болатын жауап әрекеттеріне дайындық күшейіп, қауіпсіздік шаралары күшейтілуде.
Макрон: «Геноцид» туралы айтуға әлі ерте
Франция Президенті Эммануэль Макрон да Палестинаны мойындауға ниетті елдер қатарында. Алайда ол Газа секторындағы оқиғаларды «геноцид» деп тануға асықпайтынын айтты. «Біз болып жатқан жағдайды геноцид деп атай алмаймыз, өйткені бұл – саяси мәлімдеме емес. Геноцид ұғымын сот, тарихшылар және басқа да мамандар нақты дәлелдер мен заңдық негіздерге сүйене отырып анықтауы тиіс», — деді Макрон. Сонымен бірге, ол БҰҰ-ның Израильге бағытталған «геноцидті қоздыру» туралы айыптауларын қамтитын баяндамасын толығымен жоққа шығармайтынын атап өтті.
Түйін: символизм мен шындықтың арасы
Халықаралық мойындаулардың саны артқанымен, бұл шешімдердің нақты салмағы АҚШ пен Израильдің келісімінсіз әлсіз болып көрінеді. Вашингтон мен Тель-Авивтің ұстанымы өзгермейінше, Палестинаға берілген бұл «қолдаудың» шын мәніндегі салдары шектеулі болады. Бұрынғы АҚШ президенті Дональд Трамптың Газа аумағында өз бизнес-жобаларын жүзеге асыру ниеті өзгеріссіз қалып отыр. Мыңдаған бейбіт тұрғынның – әйелдер мен балалардың – қазасына қарамастан, бұл мақсат орындалуы мүмкін.