Көпшілік оның ұзақ мерзімді мақсаты – Американы Ресей президенті Владимир Путинге жақындату деп санайды. Алдағы уақытта АҚШ, Қытай және Ресей әлемді өзара бөлісіп, 1945 жылғы Ялта конференциясында Екінші дүниежүзілік соғыстың жеңімпаздары жасағандай, ықпал ету аймақтарын белгілеуі мүмкін. Трамп АҚШ-тың ондаған жылдар бойы ұстанған халықаралық тәртіпті қорғау саясатын тоқтатты. Соның салдарынан әлем «кім күшті – сол билейді» деген қағидаға қайта оралуда. Алайда ол дипломатияны тек сауда келісімі сияқты қарастыратындықтан, Американың ең басты артықшылығынан – одақтар құрып, оларды басқара білу қабілетінен айырылып жатыр.
Трамптың бұл ұстанымы оның Путинмен жақын болуға ұмтылатынын білдірмейді.
Ол Қытай төрағасы Си Цзиньпинге де ерекше құрметпен қарайды деуге келмес. Сол сияқты, Путин мен Си де АҚШ-қа сенім артады деп ойлау қателік болар еді. Өйткені бұл авторитарлық билеушілер Американың саясаты әр сайлау сайын түбегейлі өзгеруі мүмкін екенін жақсы түсінеді. Сондықтан олардың АҚШ-пен ұзақ мерзімді сенімді қарым-қатынас орнатуға асықпайтыны анық.
Трамптың басты бағыты – Ресейге емес, Еуропадан алыстау.
Шын мәнінде, оның саясаты Ресеймен жақындасуға емес, Еуропамен байланыстарды әлсіретуге бағытталған. Ол Украинадағы соғысты аяқтағысы келеді, тіпті мүмкін болса, бүкіл трансатлантикалық әріптестікті жойғысы келеді. Өйткені Еуропалық Одақ – барлық елдерге тең құқық беретін жоба, ал бұл Трамптың әлемге деген көзқарасына мүлде сәйкес келмейді.
Ол АҚШ-ты әлемдік держава ретінде ешкіммен бөліскісі келмейді.
Трамптың ойынша, Украинадағы соғыс пен Еуропадағы одақтастар алдындағы міндеттемелер – Американың ұлылығына жету жолындағы кедергілер. Ол АҚШ ешқандай ережелер мен халықаралық келісімдерге тәуелді болмай, жаһандық үстемдікке жеке-дара қол жеткізе алады деп есептейді. Ал бұл жаңа әлемдік тартыс әскери қақтығысқа ұласпаса да, технологиялық, экономикалық және қаржылық үстемдік үшін күрес міндетті түрде күшейеді.
АҚШ-тың бағытын өзгертуі Еуропаны үлкен сынаққа тіреді.
Американың халықаралық аренадағы рөлінен бас тартуы Еуропада билік вакуумын туындатты. Трамптың ойынша, Еуропаны «тастап кету» – АҚШ үшін жүктің бір бөлігін жеңілдету. Бірақ Ресей мен Қытай бұл жағдайды жақсы түсініп, оны өз пайдасына пайдалануға тырысатыны анық. Ақыр соңында, Трамп, Путин және Си – барлығы да Еуропаны өз мақсаттарына қарай әлсіреткісі келеді.
Еуропа жаңа геосаяси шындыққа бейімделуі керек.
Америкасыз Еуропа өз алдына үлкен саяси күшке айнала алмаса да, бұл оны әлсіз етеді дегенді білдірмейді. Экономикалық, технологиялық және әскери әлеуеті жоғары Еуропа болашақ әлемдік тәртіптің қандай болатынын айқындай алады. Бірақ ол үшін өз ішіндегі ынтымақтастықты күшейтуі қажет.
Германия Еуропаның жаңа бағытын қалыптастыруда маңызды рөл атқаруы тиіс.
Көп жылдар бойы Германия Еуропаның саяси процестеріне белсенді араласпай, сырттай бақылаушы болып келді. Алайда бұл ұстаным енді өзгеруі мүмкін. Жаңа канцлер Фридрих Мерц қызметіне әлі кіріспесе де, Германияның қайта оралғанын және оның енді өзгеше әрекет ететінін айқын көрсетті. Қорғанысқа және инфрақұрылымға бөлінген ауқымды қаражат бұл мәлімдеменің жай сөз емес екенін дәлелдейді.
Еуропаның болашағы – өз қолында.
Германия мен Франция Еуропаның интеграциясын күшейту жолында бірлесіп жұмыс істеуде. Десе де, Еуропа тек қорғаныс саласын дамытумен шектеліп қалмай, жаңа экономикалық мүмкіндіктер іздеуі керек. Бюрократияны азайту, инновациялар мен ғылыми зерттеулерге инвестиция құю – оның жаһандық аренадағы орнын нығайтудың басты жолы. Егер Еуропа әлемдегі ең үздік ғалымдар мен технологиялық компанияларды өзіне тарта алмаса, онда ол жаһандық бәсекеде әлсіреуі мүмкін.
Еуропа бірлігі – оның ең басты күші.
Қазіргі таңда оның алдында екі жол тұр: біріншісі – қорғанысқа ғана көңіл бөліп, жаңа «Қырғи қабақ соғысқа» килігу, екіншісі – экономикалық серіктестікті күшейтіп, сыртқы әлеммен сындарлы диалог жүргізу. Германия жаңа геосаяси жағдайға тез бейімделіп, Еуропаны біріктіру жолында маңызды рөл атқармақ.
Бүгінде Еуропаның болашағы – еуропалықтардың өз қолында.