Munarmedia.kz 17.11.2025 /Астана/ Өзбекстан астанасының бірқатар аудандарында ауадағы ластану деңгейі Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының ұсыныстарынан 50 еседен аса жоғарылаған. Осыған байланысты тұрғындарға маска тағу және үйлерінен себепсіз шықпау ескертілді.
Мемлекеттің басты символы саналатын Ташкент миллион тұрғыны бар қалалар арасындағы ауаның сапасына қатысты антилейборда екінші орынға шықты. Бірінші орында — Үндістанның Дели қаласы.
Қалалық билік қыстағы ластанудың негізгі себептерінің бірі жылыжай шаруашылықтары екенін атап, прокуратура жанындағы жұмыс тобын тексеруге жіберген. Алайда әзірге жылыжайлардан заңбұзушылық анықталмаған, тексеріс жалғасып жатыр.
Бұған дейін де бірнеше рет рейдтер жүргізілген. Өткен жылы билік ластануға себеп болған кәсіпкерлерді жазалап, жағдай жақсарады деп мәлімдеген. Дегенмен жаңа жылыту маусымы басталысымен, Ташкент қайтадан қалың түтінге тұншығып отыр. Тексерулер жалғасқанымен, ауа сапасы жақсармай келеді.
Қарашайдағы басылымдар қаладағы жағдайды былай сипаттайды:
«Күн сайын Ташкентте тыныс алу қиындап барады: таңертеңгі тұман, кешкі қапырық, ауада күйік, химия иісі мен белгісіз бір жағымсыз қоспаның араласып жүргені сезіледі. Қала ластану рейтингінде тұрақты түрде алғашқы қатарда, ал әрбір тұрғын күйген резеңкенің “ароматын” ажырата алатын деңгейге жетті», — деп жазады жергілікті журналистер.
Сарапшылардың айтуынша, Ташкенттегі ауаның күрт нашарлауына бірнеше негізгі фактор әсер етеді:
-
жылу жүйесі — шамамен 28%,
-
көлік — 16%,
-
өнеркәсіп — 13%,
-
трансшекаралық шаң — 36%.
Оған қоса жасыл аймақтардың азаюы, инфрақұрылымның тозуы және көлік тығыны жағдайды ушықтырып отыр. Урбанизацияның жылдам қарқыны мен миграциялық жүктеме Ташкентті ірі қалалардағы урбанистикалық дағдарыстың көрнекті мысалына айналдырды.
Тұрғындар Өзбекстан астанасында мемлекеттік аппараттың ауқымына қарамастан, ауа сапасын жүйелі шешуге арналған нақты нәтижелердің әлі көрінбегеніне наразы. Қалалық бюджет жыл сайын гүл отырғызу мен «ағаштарды орын ауыстыру» секілді жобаларға миллиардтаған қаржы жұмсаса да, ең өзекті мәселе — ауа сапасы — сол бойы бақылаусыз қалып отыр.
Белсенділердің айтуынша, егер билік шетелдік инвесторлар мен серіктестердің мүддесіне бағытталған қазіргі саясатын өзгертпесе, алдағы уақытта ташкенттіктерді қосымша қиындықтар күтуі мүмкін: су тапшылығы, құрылыс толқынының қоқысы және кәріз қалдықтарының жер асты суларына араласу қаупі.