Дональд Трамп Николас Мадуро режимімен жаңа келісім жасауға дайын — Вашингтон Венесуэлаға салынған санкцияларды ішінара алып тастау мәселесін талқылап жатыр. Бір қарағанда — бұл алыс геосаясат сияқты. Қаракас қайда, біз қайдамыз? Бірақ шын мәнінде — бұл Қазақстан экономикасына тікелей соққы.
Венесуэла — барланған мұнай қоры бойынша әлемдік көшбасшы, жаһандық қорлардың 19%-ы осы елдің үлесіне тиесілі. Алайда бұл байлықтың едәуір бөлігі АҚШ салған санкциялар салдарынан «қамалып» тұр:
-
Венесуэла мұнайын АҚШ-қа жеткізуге тыйым;
-
Халықаралық компанияларға мұнай өндіруге инвестиция салуға шектеулер;
-
PDVSA компаниясының активтерін бұғаттау және басқа да экономикалық қысым шаралары.
Егер осы шектеулердің бір бөлігі алынса — Венесуэла қайтадан әлемдік нарыққа оралып, мұнай арзандайды. Болжам бойынша — баррелі $60-қа дейін, ал стратегиялық болашақта — $45-қа дейін түсуі мүмкін. Дәл осы баға деңгейіне Трамп үміт артып отыр — бұл арқылы ол мұнай саласындағы бәсекелестерге соққы жасап, АҚШ ішіндегі бензин бағасын төмендетпек.
Қазақстан экономикасы үшін $60 — жайлы шектің ең төменгі межесі. Бұдан төмен баға — бюджетке, Ұлттық қорға және инвестицияларға соққы. Егер баға одан әрі түссе — тізбекті әсер басталады: әлеуметтік бағдарламалардың қысқаруынан бастап, теңгенің құнсыздануына дейін.
ОПЕК+ одағының мүшелері (соның ішінде Қазақстан) бағаның құлдырауын тоқтату үшін мұнай өндіру көлемін азайтуға тырысады. Бірақ бұл нәтиже бере ме — белгісіз.
АҚШ өз экономикасы мен азаматтарының әл-ауқатын қорғауға кіріскенде — бізде бюджет қысқарады, мемлекеттік бағдарламалар тоқтап, реформалар баяулайды. Глобализация дегеніміз — осындай.