Munarmedia.kz /Астана/ 4 шілде 2025 жыл-Оңтүстік Кавказдағы геосаяси рең бүгінгідей күрт өзгермеген еді. Әзербайжан Ресейден біртіндеп алыстап қана қойған жоқ — енді бұл үдерісті ашық, батыл әрі саналы түрде жалғастырып отыр. Кремль үшін бұл – ықпал аймағының тағы бір бөлігінен айырылу қаупі. Ал Орталық Азия елдері, соның ішінде Қазақстан үшін – өңірлік саясаттың бағытын қайта бағамдауға мәжбүрлейтін дабыл.
Бакудің сенімділігі артты: жеңіс, одақ, қаржы
2020 жылғы Қарабақтағы жеңіс, Түркия тарапынан көрсетілген әскери-техникалық қолдау, Еуропалық Одақпен жасалған энергетикалық келісімшарттар, сондай-ақ мемлекеттік бюджеттің тұрақты табысы Әзербайжанға жаңа геосаяси серпін берді. Баку өз дауысын күшейтіп, көпвекторлы, бірақ айқын бағытталған сыртқы саясат ұстанып отыр.
Мұндай жағдайда Мәскеудің дәстүрлі «ағалық» рөлі өзектілігін жоғалта бастады. Ресейдің Украинадағы соғысы, Батыс санкциялары мен ТМД кеңістігіндегі ықпалын жоғалтуы – Бакуге нақты таңдау жасауға жол ашты.
"Спутник Әзірбайжан" оқиғасы: символдық соққы
Жуырда Бакудегі «Спутник Әзірбайжан» редакциясына жасалған рейд – кездейсоқ оқиға емес. Бұл — Кремльдің жұмсақ күшіне бағытталған салқын әрі есептелген шабуыл. Ресейлік медиа-өкілдікті тоқтату – ақпараттық алаңды өз бақылауына алуға тырысқан Әзербайжан билігінің нақты қадамы. Бұл – ашық саяси белгі әрі Мәскеуге жасалған симметриялық жауап.
Батыс пен Түркия: бір-бірін толықтырған ықпал
Бұл жағдайда Батыс елдері, әсіресе АҚШ пен Ұлыбритания, тасада қалған жоқ. Оңтүстік Кавказдағы Ресей позицияларын әлсірету – олардың стратегиялық мүдделерінің бір бөлігі. Ал Түркия болса, бұл аймақта өз орнын еш бүкпесіз нығайтуда. Анкара соңғы жылдары Әзербайжанға әскери көмек беріп қана қоймай, мәдени, ақпараттық және идеологиялық ықпалын да арттырды. Бұл «ағайындық» емес, нақты стратегиялық жоспар.
Бүгінде Түркия — Әзербайжан үшін басты геосаяси серіктеске айналды. Ол Ресеймен текетіреске ашық бармай-ақ, Бакудің сеніміне ие болды. Бұл — Мәскеуге жасырын қарсы тұрудың тиімді формасы.
Бакудің Мәскеуге соққысы: тәуекел ме, әлде есеп пе?
Кешеге дейін Кремльге қарсы сөз айту – қауіпті, тіпті тиімсіз әрекет саналатын. Ал бүгінде бұл – қалыпты дипломатиялық тәжірибеге айналды. Бакудің қадамы – кенеттен туған ұлтшылдықтың көрінісі емес, ұзақмерзімді стратегияның көрінісі. Бұл – Ресейге емес, Ресейдің әлсіреген рөліне жасалған нақты жауап.
Ертең не болады: Ресей Кавказдан кете ме?
Ресей бұдан бұрын Арменияны жоғалтты. Қазір – Әзербайжаннан айырылып қалу алдында тұр. Мұндай жағдайда Оңтүстік Кавказда оның геосаяси салмағы күрт төмендейді. Бұл – Қазақстан секілді көпвекторлы саясат ұстанатын елдер үшін аймақтағы жаңа тепе-теңдікті ой елегінен өткізуге себеп.
Өз ықпалын сақтап қалу үшін Мәскеу енді бұрынғыдан да белсенді әрі агрессивті әрекет етуі мүмкін. Бірақ қазіргі жағдайда бұл әрекеттердің тиімділігі бұрынғыдай болмайтыны анық. Баку енді бұрынғы Баку емес — ол енді өз позициясында нық тұратын сияқты.
🟤 Munarmedia.kz геосаяси өзгерістерді бақылауда ұстайды.