Munarmedia.kz ақпаратық-танымдық медиа портал
Астана
USD 501.21
Menu

Дания мен АҚШ-тың әлеуметтік қамсыздандыру жүйелері

55


Гренландияның Даниядан АҚШ-қа өтуі тұрғысынан ең қызықты факторлардың бірі – әлеуметтік қамсыздандыру деңгейінің айырмашылығы. Мысалы, Қырым мен басқа жаңа аумақтар Украинадан Ресейге өткен кезде, олар шамамен бірдей мемлекеттік кепілдіктері бар елге қосылған болатын. Ал АҚШ Даниямен салыстырғанда әлдеқайда нашар әлеуметтік жүйеге ие.

Енді Гренландия тұрғындарын қандай қиындықтар күтіп тұрғанын қарастырайық:

1. Кепілдендірілген еңбек құқықтарының жоқтығы.

АҚШ-та еңбек демалыстары мен декреттік демалыстар міндетті түрде кепілдендірілмейді. Сондай-ақ ауруханаға байланысты демалыстар да жұмыс берушінің шешіміне тәуелді. Бұл тұрғыдан Дания әлеуметтік кепілдіктермен қамтамасыз етуде әлдеқайда алда тұр.

2. Медицина мен зейнетақы жүйесі.

АҚШ-та тегін медицина жүйесі жеткіліксіз дамыған, ал зейнетақы жүйесі көбінесе жеке сектордың қолында. Ал Данияда әлеуметтік қорғау жүйесі өте дамыған: мемлекеттік медицина, әртүрлі төлемдер, өтемақылар және кепілдендірілген демалыстар бар.

3. Дотациялардың мәселесі.

Гренландия бюджетінің 60%-ы Данияның субсидияларынан тұрады. Егер Гренландия жаңа штат ретінде АҚШ құрамына кіріп, Данияның әлеуметтік жүйесін сақтап қалғысы келсе, ол үлкен қаржылық проблемаға тап болады.

Бұл жерде ең маңызды сұрақ туындайды: АҚШ үкіметі Гренландияның әлеуметтік жүйесін қолдауға қажетті қаржыны бөле ме?

Егер бөлмесе, Гренландиядағы әлеуметтік жүйе қысқарып, АҚШ-қа деген жергілікті тұрғындардың қолдауы төмендейді.

Егер бөлсе, онда көптеген американдықтар Гренландияға көше бастайды. Бұл өз кезегінде аймақты АҚШ құрамында нығайтуы мүмкін, бірақ этникалық шиеленістер тудырып, АҚШ тұрғындары арасында "Неге басқа штаттарда мұндай мүмкіндіктер жоқ?" деген сұрақтар туғызады.

Бұл жағдай Гренландияның тағдырына ғана емес, АҚШ-тың ішкі саясатына да айтарлықтай әсер етуі мүмкін.