🕛 22 маусымға қараған түні АҚШ әскері Иранның ядролық бағдарламасына қатысты үш негізгі нысанға соққы жасады. Олар:
-
Исфахандағы ядролық технологиялар орталығы,
-
Фордо қаласындағы уран байыту зауыты,
-
Натанздағы ядролық кешен.
Бұл туралы АҚШ президенті Дональд Трамп елге үндеуінде хабарлады.
«Бүгін кешке мен бүкіл әлемге хабарлай аламын: бұл соққылар — АҚШ-тың үлкен әскери жетістігі. Иранның уран байытуға қатысты басты объектілері толықтай және қайтымсыз түрде жойылды», — деді Трамп.
🔵 Президент егер Иран бейбіт келісімге келмесе, жаңа соққылар жасалатынын ескертті:
«Иран — Таяу Шығыстағы бұзақы мемлекет. Енді олар бейбіт келісімге келуі тиіс. Егер келіспесе, келесі шабуылдар әлдеқайда көлемді әрі жеңіл жүзеге асады. Бұл осылай жалғаса бермейді. Я бейбітшілік болады, я Иран үшін қайғылы соңы бар оқиғаға айналады. Бізде әлі де көптеген нысана бар», — деді Трамп.
АҚШ соққы жасағанға дейін Израильді ескерткен
📰 Axios басылымы мен Reuters агенттігінің мәліметінше, Вашингтон шабуылдың алдында Израиль тарапын құпия түрде ескерткен.
Fox News тележүргізушісі Шон Хэннити, Трамппен телефон арқылы сөйлестім деп, келесідей деректер келтірді:
-
Фордодағы нысанға – 6 дана бункер бұзатын бомба тасталған,
-
Натанз бен Исфаханға – сүңгуір қайықтардан 30 «Томагавк» зымыраны ұшырылған.
Иран шабуыл фактісін растады, бірақ залалды азайтып көрсетуде
🔹 Иран парламенті спикерінің кеңесшісі Мехди Мохаммади (дереккөзі: The New York Times) шабуыл болғанын растады.
«Біз Фордоға соққы жасалатынын алдын ала білгенбіз. Нысан әлдеқашан эвакуацияланған. Залал қайтымсыз емес», — деді ол.
🔹 МАГАТЭ (Атом энергиясы жөніндегі халықаралық агенттік): радиациялық фон өзгермегенін хабарлады.
Тегеранның жауабы: шабуыл салдары ауыр болады
🔺 Иран сыртқы істер министрі Аббас Арагчи шабуылды:
«Түрпідей тиген, халықаралық құқықты өрескел бұзу» деп атады.
«Бұл әрекет ұзақ мерзімді салдарға әкеледі. Иран өз егемендігі мен халқын қорғау үшін барлық мүмкін құралдарды қолдануға дайын», — деп жазды ол Х (Twitter) желісіндегі парақшасында.
🔺 Иранның БҰҰ жанындағы тұрақты өкілдігі Қауіпсіздік Кеңесінің шұғыл отырысын шақыруды талап етті.
Иран ядролық бағдарламадан бас тартпайтынын мәлімдеді
📣 CNN хабарлауынша, Иранның Атом энергиясы агенттігі:
«Ядролық бағдарламамыз ешқашан тоқтамайды», — деп ресми мәлімдеме жасады.
Иранның жоғарғы көшбасшысына жақын кеңесшілердің бірі Хоссейн Шариатмадари өз Telegram-арнасында:
«АҚШ-тың әскери кемелеріне зымыран соққыларын жасап, Ормуз бұғазын жабу қажет,» — деп мәлімдеді. Бұл бұғаз — мұнай экспорты үшін әлемдегі ең маңызды теңіз дәліздерінің бірі.
АҚШ қарымта соққыдан қауіптеніп отыр
📌 NBC News дерегінше, Трамп әкімшілігі алдағы 48 сағат ішінде Иран тарапынан жауап шабуыл болуы мүмкін деп қауіптеніп отыр. Бұл туралы Пентагон мен Ақ үйдегі жоғары лауазымды үш дереккөз растаған.
Спутниктік деректер де шабуылды растады
🛰 NASA спутниктері Фордода екі жылулық ізді (өрт ошақтарын) тіркеді:
-
Сағат 2:29 және 2:54 (Тегеран уақытымен).
-
CNN мәліметінше, бұл белгілер Трамп мәлімдеме жасамай тұрып тіркелген.
АҚШ пен Иран арасындағы шиеленіс жаңа деңгейге өтті.
-
АҚШ – шешімді әрі шабуылшыл,
-
Иран – қорғануға көшті, бірақ қарсы соққы мүмкіндігін жоққа шығармады.
📉 Бұл жағдай мұнай бағасына, аймақтық тұрақтылыққа және жаһандық қауіпсіздікке тікелей әсер етуі мүмкін.
Егер осы оқиғаның Қазақстанға ықпалы, мұнай бағасына әсері немесе Таяу Шығыстағы қауіпсіздік архитектурасындағы өзгерістер бойынша терең талдау керек болса — нақтылап сұраңыз, егжей-тегжейлі жазып берем.