Munarmedia.kz 19.06.2025 /Астана-Мәжіліс отырысында бірнеше партия фракциясы 2024 жылғы республикалық бюджеттің орындалуы туралы Үкімет пен Жоғары аудиторлық палатаның есебін қабылдаудан бас тартты. Себеп – аталған есептердің «халыққа қарсы сипаты» мен үкіметтің ел жағдайына салғырт қарауы.
«Азық-түлік себеті – денсаулыққа төнген қауіп»
ОСДП фракциясының депутаты Асхат Рахимжанов үкімет бекіткен азық-түлік себетін қатты сынға алды. Оның айтуынша, қазақстандық себет мәдени құндылықтарға да, халықаралық стандарттарға да сай келмейді.
– Мысалы, Францияда әлеуметтік минималдық пакетке 500-ден астам тауар кіреді, мейрамханаға бару да соған енеді. Ал бізде 46 мың теңгеге күн көру ұсынылады, – деді депутат.
ОСДП партиясы республика бойынша азық-түлік бағасына тұрақты мониторинг жүргізіп отыр. Тіпті тек үкімет бекіткен ең қажетті азық-түлікті алу үшін орташа отбасына ай сайын 70 мың теңге керек. Демек, нақты күнкөріс деңгейі кемінде 115 710 теңге болуы тиіс.
💧 Канализацияға миллиардтар кетіп, су жүйесі қосылмаған
Түркістан мен Шығыс Қазақстан облыстарында 6 кәріз тазарту станциясы салынып бітсе де, пайдалануға берілмеген – өйткені оларға кәріз желісі тартылмаған. Осы мақсатқа 2018 және 2021 жылдары 6 млрд теңге жұмсалған. Ел бойынша 35 су тарту жобасының құны бастапқы 110 млрд теңгеден 180,2 млрд теңгеге дейін өсіп кеткен.
💊 Балаларға дәрі жоқ, министрлік үнсіз
Respublica партиясының депутаты Айдарбек Ходжаназаров Алматыдағы сирек кездесетін генетикалық дертке шалдыққан балаға (Хантер синдромы) «Элапаза» дәрісі жеткізілмей, ем үзілгенін айтты.
– Қаңтарда өтініш берілген. Сәуірде тек жартылай жеткізілді. Қосымша өтінім мүлде қаралмаған. Бала өміріне қауіп төнді, – деді ол.
💸 Криптовалюта арқылы 15 миллиард доллар шетелге кетті
Ұлттық банк төрағасының орынбасары депутаттық сауалдан кейін-ақ елден криптовалюта арқылы 15 млрд доллар заңсыз шығарылғанын ашық айтты. Ал бұл уақытта халық дәрі-дәрмек пен азық-түлікке үнемдеуге мәжбүр.
Сонымен қатар, Ходжаназаров 11 жылда салынған 25 салмақ өлшеу бекетінің бірде-бірі жұмыс істемейтінін еске салды. Ал жолдарды ауыр жүк көліктері қиратып жатыр, жөндеуге жыл сайын миллиардтаған қаржы кетеді.
💰 «Ақ жол»: Қарыз көбейіп, Парламентке шындық айтылмай отыр
«Ақ жол» фракциясының жетекшісі Азат Перуашев Үкімет 2024 жылы шетелден 2023 жылмен салыстырғанда алты есе көп қарыз алғанын мәлімдеді.
– Қарыздардың шарттары – пайыздары мен валютасы – Парламенттен жасырылған. Мысалы, «ҚТЖ» еншілес компаниясы теңгемен алды дегенімен, несиесі еуроға байланған болып шықты, – деді ол.
🏦 «Самұрық-Қазына» бюджетке табыс бермей отыр
«Ақ жол» фракциясы квазимемлекеттік сектордың 100% пайдасын бюджетке қайтару туралы ұсыныс енгізген. Алайда қабылданғаны – тек жүйе құраушы компаниялар пайдасының 50%-ын аудару нормасы.
Бірақ Жоғары аудиторлық палата есептеуінше, тек 11 еншілес компаниядан 347 млрд теңге табыс мүлде бюджетке түспеген.
Қордың қаржылық кірісі, банк пайыздары, валюта айырмасынан түсетін кіріс те (Фонд кірісінің 70%-ы) бюджетке аударылмай отыр.
📦 Бір көзден сатып алу – ашықтыққа қарама-қайшы
«Самұрық-Қазына» көптен сынға ұшырап келе жатса да, 2024 жылы бір көзден сатып алу көлемі 56%-дан 60%-ға өсіп, 2,2 трлн теңгеге жеткен. Мысалы, KEGOC компаниясы жабдықты нарықтағы бағадан үш есе қымбатқа сатып алған.
🏗 Квазимемлекеттік ұйымдар бизнеске араласып жатыр
– «Самұрық-Қазына Констракшн» тұрғын үй нарығына кіріп, миллиардтаған қаражатты жымқырған.
– «Turar Healthcare» – Денсаулық сақтау министрлігі орнына ауруханалар салуға тендер үлестіріп жүр.
– «ҚазАвтоЖол» – Автокөлік комитетінің жұмысын өзіне алып алған.
Осындай құрылымдар арқылы миллиардтаған қаржы қоғам мен Парламент бақылауынан тыс жүргізіліп отыр.
📉 Экономикалық құлдырау: Индекс төмендеп жатыр
Қазақстан экономикалық күрделілік индексі бойынша әлемде 80-орыннан 89-орынға сырғыды. Мәжілісмендердің айтуынша, көрші елдерде ұрлайтын ештеңе қалмаған соң ғана дамып жатыр...
Фото дереккөзі: primeminister.kz
Қаласаңыз, осы мате