2024 жылдың басында Алматы облысының прокуратурасы Конаев қаласындағы сотта екі Зареченск колониясының бұрынғы басшыларына қатысты үкім шықты. Олар сотталушылардан пара алғаны және ұялы заттар мен тыйым салынған тауарларды ішке өткізуге жәрдемдескені үшін кінәлі деп танылды. Бірі үш жыл, екіншісі тоғыз жылға бас бостандығынан айырылды.
Бұл оқиға — 2023 жылы Алматы облысының арнайы прокурорлары колониялардағы "қылмыстық касса" деп аталатын қаражатты анықтағаннан кейін басталды. Сол кассаға бес миллиард теңгеден астам ақша жиналған екен. Ол қаражатты сотталушылар өздерін жеңілдету және отбасыларына көмек көрсету үшін пайдаланған.
Мысалы, ақшаның көмегімен олар онлайн тапсырыспен тәтті тағамдар, алкоголь, телефон сим-карталары мен тыйым салынған заттарды алып отырған. Барлығын "өз адамдары" ішке өткізіп отырған.
Прокуратура мен құқық қорғаушылар ұзақ уақыт бұл істі зерттеп, кімнің "көз жұма" қарағанын анықтауға тырысты. Сот процесі ашық өтпегендіктен, журналистер мен қоғам бұл туралы толық мәлімет ала алмады.
Бұл оқиға — Қазақстандағы түзету жүйесінің қараңғы жағын, коррупция мен сыбайлас жемқорлықтың шынайы кескінін көрсетеді. Қалайша сотталушылар өздерінің қажеттіліктерін заңсыз жолмен шешіп, кейбір әкімшілік қызметкерлер оларға көмек көрсеткен?
Алайда, осы жағдай қоғамда да, құқық қорғаушылар арасында да үлкен резонанс тудырып, пенитенциарлық жүйенің тазалануы мен ашықтығын талап етуде.