Munarmedia | Қоғам | 2025 ж. қыркүйек. Солтүстік Қазақстан облысында пара алған шенеунікке 20 миллион теңге айыппұл салынды. Алайда, ол бас бостандығынан айырылған жоқ.
Есіл аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы бөлімінің бұрынғы басшысы Қайрат Ахметов кәсіпкерден 400 мың теңге пара алғаны үшін сот алдында жауап берді. Бұл ақша үшін шенеунік аудандық маңызы бар жолдарды жазғы күтіп ұстау жұмыстары бойынша актілерге қол қоюға уәде берген.
Ахметов өз кінәсін мойындады, шын ниетімен өкінді, сол себепті жазасын айыппұлмен өтеуге мүмкіндік алды. Бірақ бұл оңай жаза емес:
— Сот бұрынғы мемлекеттік қызметкерге пара мөлшерінің 50 есе көлемінде айыппұл, яғни 20 миллион теңге төлеуге міндеттеді, – деп хабарлады Есіл ауданы прокуратурасы.
— Сонымен қатар, ол мемлекеттік қызмет пен квазимемлекеттік секторда өмір бойы жұмыс істеу құқығынан айырылды.
Қайрат Ахметовтің аты бұған дейін де дау-дамаймен байланысты болған. Биыл шілде айында оның әрекеті өңірлік этика кеңесінде қаралды. Кеңес мүшелері шенеуніктің мердігерлерге орындалмаған жұмыстар үшін ақша төлегенін ашық айтты.
Мәселен, су тазарту кешенін орнату жұмысы бірнеше айға кешіктірілсе де, ол ақысын толық аударып қойған.
Сол сияқты ауылдарға су тарту, жол жөндеу сынды жобаларда да заң бұзушылықтар анықталған. Этика кеңесі мұндай басшыны қызметінен босатуды ұсынды. Бірақ Ахметов мемлекеттік қызметтен кетсе де, жеке компанияға жұмысқа орналасқан.
Бұл істі Есіл аудандық соты көрсетілімдік процеске айналдырды. Сыбайлас жемқорлықтың алдын алу мақсатында ауданның мемлекеттік қызметкерлері үкім шығаруға арнайы шақырылды.
Сот залындағы атмосфера – жай ғана процесс емес, елдегі адалдық пен сенімнің қаншалықты маңызды екенін көрсететін көрініс болды.
Ахметовтің айыппұл төлеуге бір ай уақыты бар. Егер уақытында төлемесе, жазасы бас бостандығынан айыруға ауысуы мүмкін.
Бірақ бұл жерде басты сұрақ:
— 20 миллион теңгені төлеу арқылы жазадан құтылғаны – әділ шешім бе?
— Әлде бұл басқа шенеуніктер үшін "ақшамен бәрін шешуге болады" деген қауіпті белгі емес пе?
Қайрат Ахметовтің ісі – жүйедегі әлсіздікті, жүйесіз бақылауды және қоғамдағы бейқамдықты көрсетті. Мұндай жағдайлар бір шенеуніктің кесірінен ғана емес, жалпы жүйенің олқылықтарынан туындайды.
Мемлекеттік қызметкердің адалдығы – қарапайым қағазға қол қою үшін ақша сұрамауынан басталады. Ал ондай әрекетке барған адам тек айыппұлмен құтылмауы тиіс, беделінен, болашағынан айырылуы керек.
Өйткені сенім – қайтарылмайтын капитал.