Қазақстанда мемлекеттік қызмет жүйесін жаңғыртуға бағытталған ауқымды реформалар дайындалуда. Бұл өзгерістер Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың «Әділетті Қазақстан – Адал азамат» формуласына сәйкес әділетті қоғам құруды көздейді. Реформалар мемлекеттік қызметке қабылдау үдерісін жеңілдетіп, ашықтық пен тең мүмкіндіктерді қамтамасыз етеді. Мемлекеттік қызмет істері агенттігінің төрағасы Дархан Жазықбай бұл реформалардың мәнін түсіндірді, деп хабарлайды Tengrinews.kz.
Мемлекеттік қызметті реформалау
2024-2029 жылдарға арналған мемлекеттік қызметті дамыту тұжырымдамасы Президенттің жарлығымен бекітілді. Құжат мемлекеттік аппаратты жаңғыртуға, рәсімдерді оңайлатуға және азаматтардың қажеттіліктеріне бағытталған жүйе құруға негізделген.
Дархан Жазықбайдың айтуынша, бұл тұжырымдаманың басты мақсаты – мемлекеттік қызметтің сервистік моделін қалыптастыру. Адамға бағытталған жүйе кәсібилікті арттыру, заманауи HR-технологияларды енгізу және процестерді цифрландыру арқылы жүзеге асады. Бұл «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» қағидаттарына толық сәйкес келеді.
Сонымен қатар, жаңа «Мемлекеттік қызмет туралы» заң әзірленуде. Ол мемлекеттік аппараттың жұмыс тәсілдерін өзгертуді көздейді: артық бюрократиядан арылу, азаматтардың мемлекеттік қызметтерге қол жеткізуін жеңілдету және мемлекеттік қызметшілердің проактивті мінез-құлқын қалыптастыру.
Мемлекеттік қызметке қабылдаудың жаңа форматы
Қазақстан мемлекеттік қызметтің аралас моделіне көшуде. Бұл модель мансаптық және позициялық тәсілдердің ең үздік қырларын біріктіреді. Мұндай жүйе мемлекеттік қызметті түрлі салалардағы мамандар үшін, соның ішінде бизнес, медицина, білім және ауыл шаруашылығы салаларында жұмыс істейтіндерге ашық етеді.
Жақында корпус «Б» санатындағы әкімшілік лауазымдарға қойылатын біліктілік талаптары өзгертілді. Жеке және квазимемлекеттік сектордағы салалық тәжірибе мемлекеттік қызметтегі тәжірибеге теңестірілді. Сондай-ақ, білікті мамандарды тарту үшін корпус «Б» санатындағы лауазымдарға тікелей тағайындау институты енгізілді. Бұл жаңашылдық нәтижесінде 180-нен астам маман мемлекеттік аппаратқа қосылды.
Бұрынғы жүйеде ішкі конкурстарға тек мемлекеттік қызметшілер ғана қатыса алатын. Енді бұл шектеу алынып, кез келген азаматқа, оның ішінде жеке сектор өкілдеріне тең мүмкіндік беретін бірыңғай конкурс жүйесі енгізілмек.
Карьералық өсудің жаңа жүйесі
Қазіргі таңда мемлекеттік қызметте мансаптық өсу тек жоғары лауазымға ауысу арқылы жүзеге асырылады. Бұл шектеу тәжірибелі кадрлардың жеке секторға ауысу қаупін арттырады. Мәселені шешу үшін бір лауазым аясында көлденең өсу жүйесі енгізіледі. Бұл қызметкерлерге өз позициясында жаңа біліктілік деңгейлеріне жетуге мүмкіндік береді.
Бұл тәсіл институттық жадты сақтауға, кадр тұрақтылығын арттыруға және жалақыны көтеруге ықпал етеді. Сонымен қатар, қызметкерлердің еңбекақысына қатысты жаңа әділ жүйе енгізіледі.
Жастар мен әлеуметтік кепілдіктер
Мемлекеттік қызметте жас мамандарды қолдау шаралары да назардан тыс қалмайды. Мемлекеттік грант арқылы білім алған түлектер енді конкурссыз кіші лауазымдарға қабылдана алады. Жергілікті әкімдіктер мен жоғары оқу орындары бұл мүмкіндікті тиімді пайдалануы қажет.
2025 жылдан бастап Президенттік жастар кадрлық резервіне қатысу ережелері де қайта қаралады. Резерв бағдарламасы жастардың кәсіби әлеуетін арттыруға және реформаларға қатысуына бағытталатын болады.
Әлеуметтік кепілдіктер
Мемлекеттік қызметкерлердің әлеуметтік кепілдіктері күшейтіледі. Сапалы демалыс пен әділетті жалақы жүйесі енгізіледі. Аймақтық ротациядан өткен қызметкерлер үшін қосымша қолдау шаралары қарастырылған.
Қызметтік көзқарасты өзгерту
«Адал азамат» идеясын жүзеге асыру аясында мемлекеттік қызметшілердің патриотизмі мен кәсібилігін нығайтуға басымдық беріледі. Мемлекеттік қызмет азаматтардың сұранысына бейімделген ашық және тиімді болуы тиіс.
Дархан Жазықбайдың айтуынша, мемлекеттік қызмет – бұл халыққа адал қызмет етудің символы. Қызметкердің басты міндеті – өз халқы мен еліне жан-тәнімен қызмет көрсету.