Munarmedia.kz ақпаратық-танымдық медиа портал
Астана
USD 501.21
Menu

Қазақстанда тәуелсіз БАҚ пен журналистерге қысым жалғасуда

32



Munarmedia.kz / 20.06.2025 / Астана-Елде тәуелсіз бұқаралық ақпарат құралдары мен журналистерге жасалып жатқан қысым қайта күшейіп отыр. Редакциялар мен жекелеген тілшілер әлеуметтік желілердегі аккаунттардың жаппай бұғатталуы, платформалардың істен шығуы, бот-атақтар және басқа да кедергілер туралы хабарлап жатыр. Мұның бәрі журналистердің кәсіби қызметіне тікелей әсер етіп, азаматтардың ақпаратқа қол жеткізу мүмкіндігін шектейді, деп жазады Exclusive.kz.


⚡️ ORDA редакциясына жасалған шабуылдар

Атаулы шабуылдардың басты нысандарының бірі — ORDA редакциясы. Басылымның Instagram мен Facebook парақшалары бұғатталған, сондай-ақ бас редактор Гүлнара Бажкенованың жеке Instagram аккаунтына да қолжетімсіздік туындаған.

«ORDA-ға шабуыл бұрыннан жүріп келеді: кейде ұсақ әрі күлкілі, кейде — қорқынышты формада. Бірақ бәрібір редакция жұмысына кедергі келтіреді», — делінген редакция хабарламасында.

Бұл бірінші жағдай емес: бұған дейін де ORDA сайтына кіру қиындаған, Telegram-арнасы шабуылға ұшыраған, Instagram парақшаларына жаппай шағымдар түсіп, жиі бұғатталған. Өткен кезеңдерде, редакция мәліметінше, Мәдениет және ақпарат министрлігі мен министр Аида Балаева бұл мәселелердің шешілуіне көмектесіп, тәуелсіз медианы қолдайтынын білдірген.

«Біз жұмысты жалғастыра береміз. Аккаунт мәселесін де шешеміз», — дейді журналистер.

ORDA редакциясы кибершабуылдарға қатысты арнайы баспасөз мәслихатын өткізу жоспары барын мәлімдеді.


⚡️ Басқа журналистер де қысымға ұшырауда

ORDA-мен шектелмейді. Басқа редакциялардың да журналистері бұғаттаулар мен шабуылдарға тап болуда.

Respublika.kz.media сайтының тілшісі Данияр Молдабеков жуырда жариялаған зерттеу мақаласынан кейін Facebook парақшасы бұғатталғанын айтты.

«Менің Facebook аккаунтымды бұғаттады. Бұған еш негіз жоқ. Соңғы жарияланым — Айдос Садықовтың өліміне арналған мақалаға сілтеме. Жүйе мүмкін бұзу әрекетіне байланысты бұғатталған болуы мүмкін деп көрсетіп тұр», — деп жазды Данияр Telegram-дағы «бесінші қаңтар» арнасында.

Осыған ұқсас қиындықтарды журналист Әсем Жапишева да бастан өткерген. Ол шабуылдарды Айдос Садықов туралы жазбаларымен байланыстырады.

«Кеше Садықов туралы посттан кейін бірден Telegram істен шыға бастады. Артынан канал мен Instagram-ды сатып алуға "ұсыныстар" келе бастады. Сосын бот-атақтар басталды, нәтижесінде Instagram бізге пост салуға шектеу қойды. Бірақ оны да шештік», — деді ол.


⚡️ Exclusive.kz те шабуылға ұшыраған

Айта кетейік, бұған дейін Exclusive.kz сайтының серверіне де DDoS-атақ жасалған болатын.


Бұл оқиғалар елдегі тәуелсіз журналистиканың ахуалы мен ақпараттық қауіпсіздіктің шекарасын қайта қарауды қажет ететінін аңғартады. Журналистер кәсіби қызметі үшін кедергісіз орта талап етіп отыр.