Munarmedia.kz. 25.06.2025 /Астана/-Ресейде бірқатар қазақстандық жазушылардың кітаптары сөрелерден жоғала бастады. Бұл туралы белгілі журналист Олег Кашин әлеуметтік желідегі парақшасында хабарлады. Ол ресейлік «Альпина» баспасының серіктестеріне жіберген хатын жариялаған. Құжатта сатылымнан алынып тасталуы тиіс 25 кітаптың тізімі көрсетілген.
Қара тізімге енген авторлар тек Ресейдің өзінен ғана емес — Қазақстан, АҚШ, Германия, Израиль және Ұлыбританиядан шыққан. Олардың қатарында бірнеше қазақстандық жазушы мен олардың еңбектері де бар.
Қара тізімдегі қазақ авторлары
📘 Анастасия Намның «Однажды в Казахстане» атты шығармасы — қазіргі заманғы әлеуметтік проза. Автор мұнда жұмыс орнындағы харассмент, абьюзив қарым-қатынас пен адам ішкі күйзелісінен шығу жолдарын зерттейді.
📘 Виктор Порасконың «Звёзды за той темнотой» туындысы — мистикалық триллер мен хоррор элементтерін біріктірген психологиялық драма. Сюжет желісі отбасындағы зорлық, мектептегі буллинг пен қылмыстық оқиғалар төңірегінде өрбиді.
📘 Саша Левиннің «Жакоша» романы — қорқынышты проза жанрындағы туынды. Кейіпкер – бұрынғы журналист, нашақорлықпен, ішкі дағдарыспен арпалысқан адам.
Неге бұл шығармалар шеттетілді?
Тізімге енген басқа кітаптар да — көркем әдебиеттен бастап публицистикаға дейін — жыныстық тақырыптар, саясат, ЛГБТ+, дін, театр жайлы жазылған. Алайда ресми түрде қандай өлшемдер бойынша дәл осы авторлар мен туындылар таңдалғаны белгісіз күйінде қалды.
Кейбір мәдениеттанушылар мен құқық қорғаушылар бұл әрекетті идеологиялық сүзгілеудің бір түрі деп бағалап отыр. Себебі шығармалар көбіне заманауи адам құқықтары, еркіндік пен әлеуметтік әділетсіздік секілді тақырыптарды қозғайды.
Контекст
Соңғы жылдары Ресейде мәдени кеңістікті шектеу саясаты күшейе түсті. Бұл тек шетелдік емес, өз ішіндегі авторларға да қатысты. Еркін тақырыпқа қалам тербеген жазушылар, кинорежиссерлер мен суретшілер жиі цензураға ұшырап жатыр. Қазақстандық авторлардың да осы тенденцияның құрбанына айналуы — мәдени саясаттағы геосаяси сызықтардың тереңдегенін көрсетеді.
Munarmedia.kz редакциясы бұл жағдайдың жалғасуына қатысты қазақстандық баспагерлер мен жазушылардың пікірін алдағы уақытта жариялайтын болады.