Munarmedia.kz 02.10.2025 /АСТАНА/ Қазақстанда уақыт белдеуін біріздендіруге қарсы азаматтық бастамалар сотта қолдау таппады. Өскемен қаласының тұрғыны Серікжан Ахметжанов еліміздегі біртұтас уақыт белдеуіне көшуге қарсы шағымын жоғарғы сот сатысына дейін жеткізгенімен, істі ұтылып қалды.
Ахметжанов ҚР Үкіметін сотқа беріп, екі бірдей қаулыны заңсыз деп тануды талап еткен. Бірі – 2000 жылдың қарашасында қабылданған «Қазақстан Республикасының аумағында уақыт есебін жүргізу тәртібі туралы» қаулы, екіншісі – оған 2024 жылдың қаңтарында енгізілген өзгерістер. Соңғы құжат ел бойынша бірыңғай уақыт белдеуін енгізуді көздеген болатын.
Шығыс Қазақстан өңірінің тұрғыны, уақыт өзгерісін ең қатты сезінген аймақтың бірі ретінде, бұрынғы уақыт тәртібіне оралуға қол жеткізгісі келген.
Талапкердің негізгі уәжі – жаңа уақыт белдеуі астрономиялық уақытпен сәйкес келмейді. Сонымен қатар, ол үкіметтің мұндай өзгерістер енгізуге толыққанды құқығы болмағанын алға тартты. Оның айтуынша, нормативтік құқықтық актінің жартысынан астамына өзгеріс енгізу — бұл жаңа құжат қабылдаумен тең.
Алайда, істі қараған сот органдары үкімет өз өкілеттігі шеңберінде әрекет еткенін, бұл шешім халықаралық тәжірибе мен ғылыми деректерге негізделгенін атап өтті. Сонымен қатар, НҚА мәтінінің жартысынан астамына өзгеріс енгізу заңсыздықты білдіреді деген уәж де қолдау таппады.
Соттар, сондай-ақ, тұрғындардың басым бөлігі уақыт белдеуінің өзгеруіне қарсы болғаны және бұл азаматтардың денсаулығына теріс әсер етті деген пікірлерді шешім қабылдауда ескерген жоқ.
Серікжан Ахметжанов бұған дейін де бірнеше рет сотқа жүгінгенімен, бәрінде де жеңіліп қалған. Бұл жолы оның шағымын азаматтық істер жөніндегі кассациялық сот қарап, төменгі инстанциялардың шешімін күшінде қалдырды.
Осылайша, уақыт белдеуін өзгерту туралы шешім күшінде қала бермек, жеке азаматтардың қарсылығына қарамастан.
Айта кетейік, 2024 жылдың наурыз айында Қазақстан бірыңғай уақыт белдеуіне көшкен болатын. Бұл шешім халық арасында біршама наразылық тудырды. Бірнеше өңірдің тұрғындары күн ерте батып, жарықтың кеш түсетініне шағымданды. Қоғамда тіпті бұрынғы уақытқа қайтаруды талап еткен петиция да тарады. Алайда, талқылаудан кейін Сауда және интеграция министрлігі петицияны қанағаттандырудан бас тартты. Ведомство билік үш жыл бойы жаңа уақыттың қазақстандықтардың денсаулығына әсерін зерделейтінін мәлімдеген.