Munarmedia.kz 21.09.2025 /Астана/ Қазақстанда жасөспірімдер арасындағы қылмыстың өсуі қоғамда алаңдаушылық туғызуда. Мәжіліс депутаттары бұл мәселеге қатысты дабыл қағып, Премьер-Министр Олжас Бектеновтің атына депутаттық сауал жолдады. Сауалда Exclusive.kz келтіргендей, шұғыл шешімді қажет ететін қорқынышты статистика келтірілген.
Ресми деректер не дейді?
-
2024 жылы кәмелетке толмағандар тарапынан 1 973 қылмыс жасалған, оның 130-ы — аса ауыр санатта;
-
2025 жылдың 8 айында ғана 938 қылмыс тіркелген. Егер бұл үрдіс жалғаса берсе, жыл соңына дейін бұл көрсеткіш өткен жылғыдан асып түсуі мүмкін;
-
Қылмыс саны бойынша алғашқы үштікке Шымкент (131 қылмыс), Алматы (115) және Астана (92) қалалары кіріп отыр.
Жамбыл облысында екі апта ішінде үш қайғылы жағдай тіркелді
Жасөспірімдер арасындағы зорлық-зомбылықтың ушығуы әсіресе Жамбыл облысында байқалуда. Оқу жылы басталғалы бері, яғни екі апта ішінде мынадай үш қайғылы оқиға болды:
-
Таразда 9-сынып оқушысы мектеп дәретханасында сыныптасымен жанжалдасып, қаза тапты;
-
Шуда 10-сынып оқушысы футбол ойыны кезінде қатарласынан өлімші соққы алды;
-
Жаңа ғана колледжге түскен студент топтасын пышақтап өлтірді.
«Бар болғаны 15 күн ішінде бір өңірде үш бірдей жасөспірімнің өмірі қиылды — бұл төтенше жағдай және шұғыл әрекет етуді қажет ететін дабыл», — деп атап өтті депутаттар.
Смартфон — жасырын қауіп пе?
Халық қалаулыларының пікірінше, жасөспірімдер арасында агрессия мен жабырқаулықтың артуына ықпал ететін негізгі факторлардың бірі — смартфондар мен гаджеттерге тәуелділік.
Депутаттар:
«Артық гаджет қолдану балалардың психикасын бұзып, эмоциялық тұрақсыздыққа, жалғыздыққа, шынайы қарым-қатынас орната алмауға әкелуде», — деп дабыл қағуда.
Бүгінде көптеген дамыған елдерде мектептерде смартфон қолдануға тыйым салынған. Қазақстанда да осы бағытта алғашқы қадамдар жасалып жатыр: мысалы, Түркістан өңірінде және бірқатар зияткерлік мектептерде шектеулер енгізілген.
Мәжілісмендер қандай шаралар ұсынуда?
Мәжіліс депутаттарының ұсыныстары бірнеше бағытты қамтиды:
-
Барлық мектепте антибуллинг бағдарламаларын енгізу;
-
Мектеп психологтарының жұмысын күшейтіп, балаларға эмоция мен қақтығыстарды басқаруды үйрету;
-
Спорттық және ұжымдық шараларды дамыту — командалық рухты нығайту үшін;
-
Ата-аналардың жауапкершілігін заңмен бекіту — баласы кәмелетке толғанша;
-
Мектептерде смартфон қолдануға шектеу қою.
«Жасөспірімдер қылмысы — бұл тек бір мектептің немесе өңірдің ғана емес, бүкіл қоғам мен отбасының айнасы», — деп түйіндеді халық қалаулылары.
📷 Фото: Depositphotos
🖋 Шоқан Алмас